Είναι δεδομένο πως η προχθεσινή εξαγγελία του Πρωθυπουργού, για την απολιγνιτοποίηση της χώρας έως το 2028, στην διάσκεψη του ΟΗΕ προκάλεσε σοκ και αμηχανία στην τοπική μας κοινωνία. Δεν θα έπρεπε όμως να προκαλέσει αιφνιδιασμό. Και αυτό γιατί ήταν το αποτέλεσμα μιας πορείας προδιαγεγραμμένης εδώ και πολλά χρόνια , άσχετα αν πολλές φορές στην περιοχή επιλέχθηκε να αγνοηθεί επιδεικτικά η πραγματικότητα. Πλέον όμως φτάσαμε στο σημείο μηδέν. Η περιοχή βρίσκεται σε ένα ιστορικά κρίσιμο σταυροδρόμι και θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις άμεσα και αποφασιστικά. Βασική προϋπόθεση είναι να επιτευχθεί μια ευρεία πολιτική και κοινωνική συναίνεση για το μέλλον της περιοχής. Δεν χωράνε άλλες μικροπολιτικές τακτικές, ανέξοδες και στείρες αντιπαραθέσεις και μάχες οπισθοφυλακής. Επιβάλλεται: 1. Η κυβέρνηση με τη ΔΕΗ, να δρομολογήσουν ένα σχεδιασμό για τη Δίκαιη Μετάβαση σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και σαφές χρηματοδοτικό πλαίσιο. 2. Να αξιοποιηθεί άμεσα το Εθνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και να υπάρξει μια πολιτική συναίνεση ώστε να αυξηθεί το ποσό και να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την δίκαιη μετάβαση της περιοχής τουλάχιστον μέχρι το 2030. 3. Να συμφωνηθούν άμεσα και μετά από διαβούλευση οι άξονες για το νέο παραγωγικό μοντέλο της περιοχής με κρισιμότερους κατά την γνώμη μου: ¬ Ανάπτυξη Καθαρών Μορφών Ενέργειας ¬ Εξοικονόμηση Ενέργειας ¬ Στήριξη του Πρωτογενή Τομέα ¬ Παρέμβαση στον τομέα της Κυκλικής Οικονομίας ¬ Βιομηχανική Κληρονομιά ¬ Προγράμματα ολοκληρωμένης Παρέμβασης στον τομέα της Εργασίας ¬ Προγράμματα στήριξης της Επιχειρηματικότητας και της Καινοτομίας σε διαφόρους τομείς (συνεργασία με Πανεπιστήμιο) 4. Να αξιοποιηθεί η τεχνική βοήθεια από την Παγκόσμια Τράπεζα, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτως ώστε να δώσει βασικές κατευθύνσεις για την επόμενη μέρα στους τρεις κύριους άξονες που ήδη εργάζεται ¬ Δημιουργία πλαισίου διακυβέρνησης για τη Μετάβαση: ¬ Στήριξη των ανθρώπων και των κοινωνιών ¬ Αξιοποίηση των εδαφών και των περιουσιακών στοιχείων της ΔΕΗ. 5. Να υπάρξει μέριμνα ώστε να υποστηριχθούν εκείνες οι κοινωνικές ομάδες που θα πληγούν άμεσα. 6. Να υιοθετηθεί ένας μηχανισμός επιδοτήσεων και κινήτρων για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων. 7. Να υπάρξει μέριμνα και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος της περιοχής μετά την σταδιακή μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας. 8. Να ξεκινήσει ο Σχεδιασμός για το επόμενο ΕΣΠΑ 2021 - 2027 όπου θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο της παραγωγική μετάβαση της περιοχής διεκδικώντας και επιπλέον πόρους μέσω ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. 9. Η ΔΕΗ να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο και στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού, όπως έχει γίνει σε πολλές περιοχές της Ευρώπης με αντίστοιχα παραδείγματα. 10. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί η βιομηχανική κληρονομιά, με τις ανάλογες επενδύσεις που επιβάλλεται να γίνουν προς αυτόν τον σκοπό. Τα επόμενα χρόνια θα είναι δύσκολα. Θεωρώ πως υπάρχει μπροστά μας ένας μόνο δρόμος, αυτός που επιβάλλει να αδράξουμε την ευκαιρία ώστε να μετατρέψουμε την απειλή σε ευκαιρία για ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον για την περιοχή μας. (φωτογραφία: Αργύρης Καραμούζας)