Από το 2019 που δρομολογήθηκε η εκπόνηση του σχεδίου Μετάβασης της περιοχής μας στην μεταλιγνιτική εποχή, μεγάλο μέρος του δημόσιου διαλόγου, δικαίως, αναλώθηκε στο μέλλον των τηλεθερμάνσεων σε Κοζάνη, Πτολεμαΐδα και Αμύνταιο.
Μετά από 4 χρόνια αναζητήσεων, δεσμεύσεων, αλλά και σημαντικών εξελίξεων, βρισκόμαστε στο ίδιο επίπεδο σχεδιασμού, όπως παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση το 2020 και είχε ως επίκεντρο την χρήση Ορυκτού Αερίου με την κατασκευή μονάδας ΣΗΘΥΑ στην περιοχή του ΑΗΣ Καρδιάς. Ο παραπάνω σχεδιασμός, περιγράφεται αναλυτικά στο μνημόνια που υπογράφηκε από τους Δημάρχους στις 17/09/2020, που ποτέ βέβαια δεν συζητήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης.
Από τότε μεσολάβησε η Ενεργειακή Κρίση, η Εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η αλλαγή του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Σχεδιασμού, όπου μετά τον λιγνίτη οδηγείται και το Ορυκτό Αέριο σε εξοστρακισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι, την περίοδο εκείνη, οι παραδοχές έγιναν με τιμή CO2 35€/Mwh, όταν σήμερα η τιμή ξεπερνά τα 70€/Mhw και κατά περιόδους να έχει αγγίξει και τα 100€/Mwh.
Θα περίμενε λοιπόν κανείς, οι παραπάνω εξελίξεις να έχουν οδηγήσει σε επανααξιολόγηση του παραπάνω σχεδιασμού, κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει και το ορυκτό αέριο μέσο της ΣΗΘΥΑ εμφανίζεται ως "μοναδική και αναπόφευκτη" λύση.
Είναι ιδιαιτέρως οξύμωρο, σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο να μεθοδεύεται η απεξάρτηση από το Ορυκτό Αέριο και στην Δυτ. Μακεδονία να εμφανίζεται ως μοναδική λύση που θα δεσμεύσει για πολλά χρόνια την περιοχή σε ένα πανάκριβο ορυκτό καύσιμο. Η ίδια δέσμευση, δεν αφορά μόνο τις περιοχές των τηλεθερμάνσεων, αλλά και άλλους Δήμους της περιφέρειας, που προσδοκούν δίκτυα αερίου.
Από όσα επίσης γνωρίζουμε ως τώρα προκύπτουν και οι παρακάτω προβληματισμοί, που φαίνεται να επιβεβαιώνονται:
Για πόσο διάστημα θα είναι δεσμευμένες οι Τηλεθερμάνσεις απέναντι στη ΔΕΗ για την λειτουργία της ΣΗΘΥΑ για την προμήθεια θερμικής ενέργειας;
Θα υπάρξει ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα θερμικής ενέργειας που θα πρέπει οι τηλεθερμάνσεις να προμηθεύονται ετησίως από τη ΔΕΗ και ειδικότερα την ΣΥΘΗΑ;
Έχουν αξιολογηθεί όλες οι δυνατές τεχνικές λύσεις, πέραν της χρήσης ορυκτών καυσίμων; Και αν όχι γιατί;
Μια σειρά από δεδομένα του σχεδίου παραμένουν ακόμα ασαφή. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την αδιαφάνεια με την οποία γίνεται αυτός ο σχεδιασμός. Λίγο πριν την λήξη της Δημοτικής θητεία, το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης έλαβε μια πολύ κρίσιμη απόφαση καθώς ενέκρινε την δημιουργία της διαδημοτικής εταιρείας των τηλεθερμάνσεων, όταν πολλά δεδομένα είναι και τώρα ακόμα άγνωστα.
Δυστυχώς έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος στον οποίο θα έπρεπε να αξιολογηθεί, υπό το πρίσμα των πρόσφατων εξελίξεων, ο παραπάνω σχεδιασμός και να μελετηθούν ταυτόχρονα και άλλες δυνατές λύσεις που θα έχουν ως επίκεντρο την χρήση ΑΠΕ ως βασική πηγή ενέργειας.
Κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει εκτάκτως και με μεγάλη ταχύτητα να επαναξιολογηθεί το σχέδιο για το μέλλον της τηλεθέρμανσης και να μελετηθούν προτάσεις για την αξιοποίηση των ΑΠΕ στα δίκτυα των τηλεθερμάνσεων.
Αν και χάθηκε πάρα πολύς χρόνος, ποτέ δεν είναι αργά ώστε να βρεθεί και να δρομολογηθεί λύση που θα διασφαλίζει το βιώσιμο μέλλον της λειτουργίας των τηλεθερμάνσεων στην περιοχή μας.
Αν όσοι εμπορεύονται ακριβό Ορυκτό Αέριο αναζητούν πελάτες για τα επόμενα χρόνια, αυτοί δεν πρέπει να είναι οι Δυτικομακεδόνες.