Οφείλω καταρχάς να ευχαριστήσω την Ιστορική Εφημερίδα της πόλης μας, τον Χρόνο Κοζάνης και όλα τα στελέχη της, που αποφάσισαν για μια ακόμα φορά να εκθέσουν στο κοινό της περιοχής ένα κρίσιμο και σημαντικό θέμα, και όπως πάντα με έναν τρόπο αξιοπρεπή και ουσιαστικό.
Τώρα, για την ουσία του θέματος, μελετώντας το θέμα και επιδιώκοντας να βάλω σε μια σειρά αυτά που ήθελα να πω, οφείλω να παραδεχτώ ότι απέτυχα, καθώς είναι τόσο μα τόσα πολλά αυτά που θα ήθελα να εκφράσω, που μου είναι εντελώς αδύνατο σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Θα ήθελα να παραθέσω τηλεγραφικά και σύντομα ορισμένες παραδοχές αλλά και προτάσεις σχετικά με τη Μετάβαση στη Δυτική Μακεδονία.
Η Μετάβαση δεν ξεκίνησε το 2019, μα πολύ πολύ νωρίτερα. Εξελισσόταν για πολλά χρόνια, σε θεσμικό επίπεδο (παγκόσμιο και ευρωπαϊκό) αλλά και σε πραγματικό καθώς η ίδια η αγορά έδειχνε το δρόμο. Σε Εθνικό και Τοπικό επίπεδο όμως κοιμόμασταν τον ύπνο του δικαίου, με εννοείται διακομματική ευθύνη, και δεν εξαιρώ κανέναν πλην Οικολόγων.
Δεν μπορεί και ούτε είναι ρεαλιστική μια πρόταση που θέλει την επιστροφή στο παρελθόν. Από κλιματική, οικονομική και κοινωνική οπτική κάτι τέτοιο θα ήταν εκτός πραγματικότητας. Η εποχή του λιγνίτη έχει τελειώσει και δεν είναι ρεαλιστικό ένα τέτοιο σενάριο.
Η μετάβαση δεν θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2027 + 2 αλλά θα κρατήσει χρόνια.
Η Μετάβαση δεν είναι το πρόγραμμα. (Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης), είναι πολλά παραπάνω πράγματα και σε χρηματοδοτικό επίπεδο.
Η Μετάβαση δεν είναι απλά η εφαρμογή ενός Αναπτυξιακού Πλάνου. Είναι ένας κοινωνικός μετασχηματισμός, μια βαθιά κοινωνική και παραγωγική αλλαγή που απαιτεί πιο σύνθετα και συμμετοχικά εργαλεία πολιτικής.
Στον σχεδιασμό που προηγήθηκε της υλοποίησης, αγνοήθηκαν χαρακτηριστικά οι τοπικοί φορείς και η τοπική κοινωνία.
Η πρόκληση της μετάβασης ξεπερνά το μέγεθος ενός Δημάρχου ή του Περιφερειάρχη, η αντιμετώπιση και διαχείριση του σε τοπικό επίπεδο προϋποθέτει νέα πολιτικά εργαλεία και κυρίως μια νέα τοπική συναίνεση, η οποία 6 χρόνια τώρα αναζητείται.
Ο τρόπος με τον οποίο δρομολογήθηκε, θεσμοθετήθηκε και υλοποιείται η διαχείριση των εδαφών (πυρήνες ζωνών απολιγνιτοποίησης) από την κυβέρνηση και την ΔΕΗ, είναι σκανδαλώδης.
Το σύστημα διακυβέρνησης το οποία διαμόρφωσε από μόνης της η κυβέρνηση είναι αναποτελεσματικό και ευθέως αντίθετο με ό,τι λέει η σχετική διεθνής εμπειρία και βιβλιογραφία.
Αν και η πρώτη συζήτηση για την Ενεργειακή Δημοκρατία – Ενεργειακές Κοινότητες στην περιοχή, έγινε το 2012 από την Δημοτική Κίνηση Κοζάνη Τόπος να ζεις και το Εμπορικό Επιμελητήριο, χάνεται η ευκαιρία για ουσιαστική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην Ενεργειακή Αλλαγή, η οποία δυστυχώς εξελίσσεται σε ένα πάρτι για λίγους και εκλεκτούς.
Παρότι είμαστε 5,5 χρόνια μετά την εξαγγελία τις απολιγνιτοποίησης και την προσδοκία μεγάλων επενδύσεων, δεν έχει υπάρξει μέριμνα για μια έστω ενδιάμεση λύση χωροθέτησης επενδύσεων. Γνωρίζω πως επενδυτές σήμερα μάταια αναζητούν εκτάσεις. Α ξέχασα ότι από το 2022 έχει εγκαινιαστεί η ΒΙΠΕ Κοζάνης!!!
Τα προγράμματα κατάρτισης εξελίσσονται σε μεγάλο φιάσκο, για να μην πω τίποτα πιο βαρύ! Σίγουρα όμως είναι πολλά χαμένα εκατομμύρια και μια χαμένη ευκαιρία για πραγματική επανακατάρτιση των ανθρώπων στην περιοχή.
Διαπίστωση Τελευταία, κάθε φορά που έρχονται κυβερνητικά στελέχη στην περιοχή (ενίοτε όχι και μόνο κυβερνητικά), αντιμετωπίζουν την κατάσταση με όρους επικοινωνιακούς, έχοντας πλήρη άγνοια ή επιδεικνύοντας αδιαφορία για το που έρχονται και ποια είναι η πραγματική κατάσταση εδώ.
Και πέρα από τις διαπιστώσεις πάμε στις προτάσεις:
Αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης με ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών φορέων. Προκειμένου να αναλάβουν και οι τοπικοί φορείς τις δικές τους ευθύνες.
Ουσιαστική στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων μέσα από ένα συμφωνημένο πλαίσιο υποστήριξης με τα τοπικά επιμελητήρια.
Μεγάλες Δημόσιες επενδύσεις με βασικό κορμό τον σιδηρόδρομο.
Σταθερά στο 6% τα έσοδα από το εθνικό ταμείο δίκαιης μετάβασης. Έχουμε υπολογίσει ότι αν από το 2018 και έπειτα το ποσοστό κατανομής παρέμενε σταθερό στο 6% τότε με πολύ μετριοπαθείς εκτιμήσεις τα έσοδα για τις λιγνιτικές περιοχές θα ξεπερνούσαν τα 800εκκ€
Δέσμευση της κυβέρνησης – πολιτείας – κομμάτων για την στήριξη της περιοχής και μετά το τέλος του προγράμματος.
Συζήτηση και σε τοπικό επίπεδα για την συνέχιση του προγράμματος και στην επόμενη προγραμματική περίοδο και αναλόγη προετοιμασία γι αυτό.
Αξιολόγηση της εφαρμογής του σχεδίου, με συγκεκριμένη στοχοθεσία και την εφαρμογή ενός παρατηρητηρίου σε τοπικό επίπεδο και όχι αυτό που προωθείται όπου Γιάννης κερνάει – Γιάννης πίνει.
Τηλεθερμάνσεις με ΑΠΕ και όχι με Ορυκτό Αέριο
Άμεση επίλυση του προβλήματος της χωροθέτησης επενδύσεων.
Πρωτογενής τομές. Χωρίς να δηλώνω ειδικός, θα πρέπει να υπάρξει επιτέλους πλάνο στήριξης του Πρωτογενή Τομέα.
Διαμόρφωση ενός πλάνου για την προώθηση των πολιτών στην Ενεργειακή Μετάβαση (Ενεργειακή Δημοκρατία – Ενεργειακές Κοινότητες). Υποστήριξη ουσιαστική έργων αυτοπαραγωγής από Ε. Κοιν. νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Μετοχοποίηση των μεγα-φωτοβολταικών της ΔΕΗ και διοχέτευση μέρους των μετοχών στην τοπική κοινωνία (Παλιά υπόσχεση της ΔΕΗ που έμεινε στα χαρτιά).
Να ενσωματωθεί η διάσταση και η λογική των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και στον σχεδιασμό για τη Δίκαιη Μετάβαση της περιοχής μας;
Comentários